Lúc 4:30 chiều, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự cuộc rước kiệu sám hối từ nhà thờ thánh Anselmo của dòng Biển Đức tới đền thờ thánh nữ Sabina của dòng Đa Minh.
Đi trong đoàn rước với Đức Thánh Cha, có đông đảo các Hồng Y và Giám Mục trong giáo triều Rôma, các tu sĩ dòng Biển Đức và Đa Minh. Trên quãng đường dài 500 mét, các vị vừa đi vừa hát kinh cầu các thánh, và thánh ca thống hối.
Tại Vương cung Thánh Đường thánh nữ Sabina, có từ thế kỷ thứ Năm, Đức Thánh Cha đã chủ sự thánh lễ đồng tế với các Hồng Y và Giám Mục, trước sự tham dự của linh mục tu sĩ nam nữ và giáo dân.
Trong bài giảng, Đức Thánh Cha nói:
Mùa Chay là thời thuận tiện để khắc phục các cung bậc so le trong đời sống Kitô của chúng ta và đón nhận lời công bố mới mẻ hơn bao giờ, tràn đầy niềm hân hoan và hy vọng về lễ Vượt Qua của Chúa. Giáo hội trong sự khôn ngoan từ mẫu của mình mời gọi chúng ta chú ý đặc biệt đến bất cứ điều gì có thể làm suy giảm hoặc thậm chí làm xao xuyến con tim tin tưởng của chúng ta.
Chúng ta phải chịu nhiều cám dỗ. Mỗi người trong chúng ta đều biết những khó khăn mà chúng ta phải đối mặt. Và thật buồn khi nhận thấy rằng, khi phải đối mặt với những hoàn cảnh luôn thay đổi của cuộc sống hàng ngày, có những tiếng nói được dấy lên để lợi dụng nỗi đau và sự bất định; điều duy nhất họ muốn làm là gieo sự bất tín. Nếu hoa trái của đức tin là lòng bác ái- như Mẹ Teresa thường nói - thì hoa quả của sự bất tín là thái độ thờ ơ và thoái lui. Bất tín, thờ ơ và thoái lui là những con quỷ giết chết và làm tê liệt linh hồn của một tín hữu.
Mùa Chay là thời gian lý tưởng để vạch mặt những cám dỗ này và những cám dỗ khác, để trái tim chúng ta có thể một lần nữa cùng chung một nhịp đập với Thánh tâm sống động của Chúa Giêsu. Toàn bộ Mùa Chay được linh hứng với xác tín này, mà chúng ta có thể nói là được vang vọng bởi ba từ ngữ được trao cho chúng ta để khơi dậy tâm hồn của người tín hữu, đó là tạm dừng, nhìn ngắm và trở về.
Hãy tạm dừng một lát, bỏ lại đằng sau những bất an và hỗn loạn đang lấp đầy tâm hồn chúng ta với những cảm giác cay đắng không đi đến đâu. Hãy tạm dừng khỏi sự thúc ép của một cuộc sống hối hả đang giành giật, xâu xé và cuối cùng hủy hoại thời gian của chúng ta với gia đình, bạn bè, con cái, ông bà, và với Thiên Chúa, cũng như làm mất đi ý nghĩa của thời gian như một ân sủng.
Hãy tạm dừng một thời gian, xa lánh nhu cầu muốn khoe khoang và muốn được tất cả mọi người chú ý, muốn liên tục xuất hiện trên “bảng thông báo” khiến chúng ta quên đi giá trị của tình thân và hồi ức.
Hãy tạm dừng một lát, kiềm chế dáng vẻ kiêu căng, lánh xa những lời bình luận và châm biếm phát sinh từ chỗ chúng ta đã quên đi sự dịu dàng, lòng thương cảm và sự tôn kính phải có trong cuộc gặp gỡ với những người khác, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương, đau khổ và thậm chí đang đắm chìm trong tội lỗi và sai lầm.
Hãy tạm dừng một lúc, tránh xa sự thôi thúc muốn kiểm soát tất cả mọi thứ, muốn biết hết mọi sự, muốn phá hủy mọi chuyện; xuất phát từ việc xem thường lòng biết ơn đối với hồng ân cuộc sống và tất cả những điều thiện hảo mà chúng ta nhận được.
Hãy tạm dừng một lát, tránh xa những tiếng ồn làm yếu đi và gây nhầm lẫn thính giác của chúng ta, khiến chúng ta quên đi sức mạnh hiệu quả và sáng tạo của sự im lặng.
Hãy tạm dừng một thời gian, tránh xa thái độ khuyến khích những ý nghĩ vô sinh và vô ích xuất phát từ thái độ cô lập và tự thương hại mình, khiến chúng ta quên rằng chúng ta phải ra ngoài để gặp gỡ những người khác ngõ hầu chia sẻ gánh nặng và khổ đau của họ.
Hãy tạm dừng một chút, tránh xa sự trống rỗng của mọi thứ tức thời, tạm bợ và chóng qua đang tước mất đi khỏi chúng ta căn cội, những mối quan hệ, giá trị của tính liên tục và nhận thức về cuộc hành trình đang tiếp diễn của chúng ta.
Hãy tạm dừng để nhìn và suy ngẫm!
Hãy nhìn ra những cử chỉ đang ngăn cản việc dập tắt lòng bác ái, đang giữ cho ngọn lửa đức tin và hy vọng cháy sáng. Hãy nhìn những khuôn mặt toát lên một cách sống động sự dịu dàng và tốt lành của Thiên Chúa đang hoạt động giữa chúng ta.
Hãy nhìn vào khuôn mặt của gia đình chúng ta, đang nỗ lực hết mình, ngày qua ngày, để tiến lên phía trước trong cuộc sống, và những ai, bất chấp bao âu lo và cơ cực vẫn quyết tâm biến ngôi nhà của mình thành một trường học yêu thương.
Hãy nhìn những khuôn mặt của trẻ em và những người trẻ đầy khao khát về tương lai và hy vọng, đầy những “ngày mai” và những cơ hội; đó là những khuôn mặt đang đòi hỏi chúng ta phải tận tụy chăm lo và bảo vệ. Những mảng sống động của tình yêu và cuộc sống luôn mở ra một con đường giữa những tính toán ích kỷ và nhỏ nhen của chúng ta.
Hãy nhìn những người cao tuổi với khuôn mặt tàn phá bởi thời gian, những khuôn mặt thể hiện trí nhớ sống động của người dân chúng ta. Những khuôn mặt cho thấy sự khôn ngoan của Thiên Chúa đang hoạt động.
Hãy nhìn khuôn mặt của những người bệnh tật và những người chăm sóc họ; những khuôn mặt mà trong sự mỏng dòn và trong sự phục vụ của họ chúng ta được nhắc nhở rằng giá trị của mỗi người không bao giờ có thể bị giản lược thành một câu hỏi liệu có lợi lộc gì không hay có tiện không.
Hãy nhìn những khuôn mặt ân hận của rất nhiều người cố gắng sửa chữa những sai lầm của mình, và những người đang chiến đấu với tình cảnh bất hạnh và đau khổ của mình để biến đổi tình huống và tiến lên phía trước.
Hãy nhìn và chiêm ngắm khuôn mặt của Tình Yêu Chịu Đóng Đinh, Đấng mà hôm nay từ trên thập tự giá tiếp tục mang đến cho chúng ta hy vọng, bàn tay của Người chìa ra cho những ai cảm thấy đang bị đóng đinh, những người trong cuộc sống mình đang cảm thấy gánh nặng của những thất bại, những thất vọng và đau lòng.
Hãy quan sát và chiêm ngưỡng diện mạo đích thật của Chúa Kitô bị đóng đinh vì tình yêu dành cho mọi người, không trừ một ai. Cho tất cả mọi người sao? Vâng, đúng thế cho tất cả mọi người. Chiêm ngắm khuôn mặt của Người là một lời mời gọi tràn đầy hy vọng cho Mùa Chay, để đánh bại những con quỷ bất tín, thờ ơ và thoái lui. Đó là khuôn mặt mời gọi chúng ta kêu lên: “Vương quốc của Thiên Chúa là điều có thể!”
Hãy tạm dừng, nhìn xem và trở về. Trở về nhà Cha của anh chị em. Trở về không chút sợ hãi trước những cánh tay đang vươn ra, háo hức của Cha anh chị em, là Đấng giàu lòng thương xót (xem Ê-phê 2: 4), là Đấng đang chờ đợi anh chị em.
Hãy trở về không chút sợ hãi, vì đây là thời thuận tiện để về nhà, về nhà Cha của Thầy, cũng là Cha của anh em (xem Ga 20:17). Đây là thời để con tim anh chị em được chạm đến.. . Kiên trì trên con đường tội lỗi chỉ làm nảy sinh nỗi thất vọng và buồn bã. Sự sống thật sự là một điều hoàn toàn khác và trái tim chúng ta thực sự biết điều này. Thiên Chúa không mệt mỏi, cũng không ngần ngại, chìa ra bàn tay của Người (xem Misericordiae Vultus, 19).
Hãy trở về không chút sợ hãi, để hiệp trong lễ mừng của những người được tha thứ.
Hãy trở về không chút sợ hãi, để trải nghiệm ơn chữa lành và sự dịu dàng hòa giải của Thiên Chúa. Hãy để cho Chúa chữa lành những vết thương của tội lỗi và hoàn thành lời tiên tri đã hứa với tổ phụ chúng ta: “Ta sẽ ban tặng các ngươi một quả tim mới, sẽ đặt thần khí mới vào lòng các ngươi. Ta sẽ bỏ đi quả tim bằng đá khỏi thân mình các ngươi và sẽ ban tặng các ngươi một quả tim bằng thịt.” (Êdêkien 36: 26).
Hãy tạm dừng, nhìn xem và trở về!
Sau bài giảng, Đức Thánh Cha đã nhân tro từ Đức Hồng Y Jozef Tomko, người Slovak. Ngài nguyên là Tổng Trưởng Bộ Truyền Giảng Tin Mừng Cho Các Dân Tộc dưới thời Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II và hiện nay là linh mục trưởng Đền Thờ thánh nữ Sabina.
Bác ái, danh từ làm ta khó chịu khi vừa nghe thấy. Giới thợ thuyền trong một vài trường hợp chấp nhận bác ái, nhưng luôn luôn đề cao quyền lợi, công bình trước. Thái độ đó được hoàn toàn thông cảm. Lần nào cũng thế, Tin Mừng không đề cập đến một vấn đề khác. Chúa Kitô chỉ muốn nói rằng khi thực hành bố thí, hãy thực hành theo tinh thần thích hợp. Đó là một bổn phận bất biến, vì luôn luôn có những kẻ giàu sang, đồng thời cũng có những người nghèo đói. Những ai có nhiều hơn, may mắn hơn, phải tự giúp kẻ ít may mắn. Những lời nói của Chúa Kitô được giải thích theo hai ý nghĩa. Trước hết, theo nghĩa tiêu cực: Chúa Kitô kết án việc thực thi bác ái sai lạc:
"Đừng thổi kèn trước mặt người đời". Có những việc thiện chỉ là tự kiêu tôn giáo trá hình dưới lớp vỏ đức ái. Chỉ biết dùng hành vi thực hiện thiện hảo như một nhãn hiệu. Có những cử chỉ nhân đức do lòng ích kỷ, chỉ vì mục tiêu tuyên truyền hơn là lòng săn sóc trung thực. Người thực thi bác ái không được rao trên mái nhà, đòi hỏi phải được ghi công, tuyên dương trên báo chí hay tri ân công cộng, nghĩa là nêu lên cho mọi người thấy Sự giúp đỡ càng bí mật lại càng hữu hiệu, Chúa Kltô đã dùng một hình ảnh thỏa đáng: tay trái đừng biết việc tay phải làm. Cũng thế, ngay giữa chi tộc mình, cử chỉ cũng vẫn được giữ kín. Đôi khi, giúp đỡ để cứu trợ một thiệt hại vật chất vẫn chưa đủ, còn cần đến lời an ủi và thái độ thông cảm khi hành động. Trong các công việc, không được chỉ xử trí theo thủ tục, mà còn phải trực tiếp gặp gỡ cá nhân. Thật là trái ngược với Kitô giáo, nếu chỉ muốn khai thác sự khốn nạn của kẻ đồng loại để khoe khoang sự đại lượng cá nhân. Phải thực thi bác ái với sự hạ mình thông cảm, không được th.i hành với sự tự mãn kiêu kỳ, hay lên mặt dạy luân lý, hoặc làm ra vẻ thánh nhân giữa các tội nhân. Mọi cách biệt sẽ bị xóa đi, nếu ta quan niệm rằng chỉ có một Cha chung trên trời.
Mặt khác, Thầy chí thánh đã tỏ lộ ý nghĩa thứ hai trong giáo huấn của Người khi tuyên bố. "Chúa Cha nhìn thấy trong bí mật". Không phải nỗi khốn khổ của đồng loại là căn do nẩy sinh lòng bác ái, nhưng chính Thiên Chúa mới là căn do làm phát sinh lòng bác ái của ta. Con người sẽ bị tình cảm chi phối nhiều, và người ta sẽ ưa tiên giúp đỡ những ai khéo léo trình bày sự khốn khổ của mình cách đáng thương và cảm động, mặc dầu họ đã phóng đại. Như thế, có lẽ người ta sẽ giúp đỡ những kẻ nghèo giả tạo, mà quên đi sự khốn khổ thầm kín lớn hơn. Trái lại, nếu người ta hành động cho Thiên Chúa, người ta sẽ tự vấn trước mặt Chúa về những người phải giúp đỡ, và về thời gian thuận tiện. Đức bác ái phải được thực thi cách ý thức, theo thời giờ và cách thức thuận tiện, đối với những kẻ xứng đáng.
Trong tất cả mọi lãnh vực, con người tinh thần được phú ban một loại sáng suốt, với cái nhìn luôn lượng về Chúa, họ học biết cách phục vụ Chúa với sự thận trọng. Những kẻ nào có tâm hồn giống nhóm Biệt phái, sẽ lạm dụng tôn giáo để làm bộ thánh thiện, làm cho ki tô giáo ra một hình ảnh sai lạc và thô kệch. Hãy cẩn thận, đừng thực thi bác ái trước mặt kẻ khác. Vào thời đại chúng ta, lời cảnh cáo của Chúa Kitô không dư thừa chút nào.
Có nhiều người lấy làm ngạc nhiên rằng Chúa Kitô đã nêu lên một động lực vụ lợi rõ rệt: "Chúa Cha thấy trong bí mật, Ngài sẽ thưởng cho". Phải chăng luân lý Công giáo là luân lý vì phần thưởng? Hiển nhiên, Chúa Kitô đã tiên báo và chấp nhận không hàm hồ rằng phải thực thi thiện hảo trước mặt Thiên Chúa trước hết. Tuy nhiên, trong một viễn tượng thiêng hứng, họ có thể trở về với bản ngã riêng bằng cách ước mong không đánh mất Thiên Chúa, nhưng luôn luôn tiến gần về Ngài. Phần thưởng của người Công giáo chính là Thiên Chúa, nên trong khi tìm kiếm phần thưởng, tức là họ tìm kiếm Thiên Chúa, như thế, họ đã hành động theo lệnh của Ngài. Đó không phải là lợi ích nhất thời, Chúa Cha sẽ trả lời bằng cách ban chính tình yêu của Ngài. Tìm kiếm Thiên Chúa để thấy hạnh phúc trong ngài đó là một thái độ Công giáo đích thực, được Chúa Kitô chấp nhận và khuyến khích.
CẦU NGUYỆN
Làm dơ bẩn bác ái bằng cách thực thi theo những mục đích ích kỷ, là làm ngược lại thần linh. Bóp méo kinh nguyện để khoe lòng đạo đức là một phạm thượng. Làm như vậy không còn là một thờ kính thánh thiện nữa, nhưng là bắt Thiên Chúa phục vụ những mục đích trục lợi của ta. Mầu nhiệm bí mật nhất của tâm hồn và tính chất cá biệt thâm sâu nhất bị tục hóa, và hạ xuống như một lối giả hình lấy thái độ bên ngoài cầu nguyện để làm việc ngược lại, đó là trình bày một sự thánh thiện sai lạc, không còn gì thảm hại hơn. Những người sốt sắng nửa mùa thường thích đóng kịch. Còn người cầu nguyện thực sự xa tránh mọi người, không đa ngôn, không gây động đạc ồn ào, để đi vào im lặng và thanh vắng, ở đó, họ sẽ tìm gặp được Thiên Chúa. Kinh nguyện là gì, nếu không phải là nâng tâm hồn lên cùng Chúa. Kẻ giả hình cũng làm vẻ bề ngoài như thế, nhưng thực ra, tâm hồn họ thì hướng về trần giới. Tín hữu cầu nguyện mở tâm hồn ra trước Thiên Chúa, còn kẻ giả hình thì luôn khép kín trước Thiên Chúa. "Khi con muốn cầu nguyện, hãy vào phòng riêng". Bị cuộc sống bên ngoài luôn thu hút, đôi khi con người cần phải nghỉ ngơi và hồi tâm, giống như một tế bào, họ lui về phòng mình, giữ cho lòng mình khỏi bị lôi kéo vào làn sóng ồn ào huyên náo. Nếu không, họ sẽ chết trong ồn ào Người Công giáo phải tìm nơi kinh nguyện một nguồn mạch không cạn, và một sự tươi trẻ vĩnh viễn cho tâm hồn. Nhưng rất cần phải lui vào thinh lặng, để nghe được tiếng Đấng Tối cao, và trong sự thanh vắng, họ đi sâu vào cuộc đối thoại với Chúa. Những màu sắc sặc sỡ của những tờ bích chương chói sáng chỉ gây những ảo giác. Tiếng động của hàng ngàn loa phóng thanh chỉ làm chúng ta điếc tai: Trong ồn ào, chúng ta không còn nhận biết được giọng nói của Thiên Chúa.. Chỉ khi nào ta trở về với im lặng, ta mới sử dụng cách chính đáng những khả năng của ta. Hãy vào phòng riêng cầu nguyện, không phải là một công việc hao phí thời giờ, trái lại, đó là sự tập trung năng lực để hoạt động kết quả. Cầu nguyện để biến thành bình thiên. liệu cho cuộc sống. Trong khi cầu nguyện, những bình chứa tinh thần được đổ đầy tràn. Nếu chúng trống rỗng, các động cơ hoạt động sẽ dừng lại, không hoạt động được nữa.
Hình như chúng ta không lấy làm lạ, khi thấy Chúa Kitô đã cầu nguyện trong nơi mình ở, mà không cầu nguyện trong đền thờ hay trong giảng đường. Giữa thời đại tự do hiện nay, trong lúc con người chống lại chủ nghĩa cá nhân quá khích, thì ngược lại, trong lãnh vực tôn giáo, phải cố gắng tự tạo cho mình một đời sống độc lập. Con người ngã về khuynh hướng khinh thường bầu khí thinh lặng, đề cao ồn ào huyên náo, và hạ thấp kinh nguyện cá nhân cũng như những giờ chiêm niệm. Lời Chúa dạy không phải chỉ là lởi bênh vực cho kính nguyện tư riêng cá nhân, nhưng còn là một đòi hỏi phải sử dụng lối cầu nguyện này nữa. Ngoài kinh nguyện cá nhân, con người còn phải sử dụng lối kinh nguyện cộng đồng nữa, vì con người là một con vật có trí khôn và có xã hội tính. Do đó, sự tham gia vào kinh nguyện và hy tế cũng phải có tính cách cộng đồng. Chỉ có lòng đạo đức nào có hai phương diện này mới bảo đảm cho tín hữu sự viên mãn và sung túc tinh thần. Sự thờ kính cộng đồng nếu không sống động nhờ lòng đạo đức cá nhân, sẽ bị lu mờ dần, và biến các nghi thức thành những dấu hiệu bên ngoài trống rỗng. Kinh nguyện chiêm niệm mà không hướng về cộng đồng, sẽ thiếu căn bản và đưa đến cô lập tinh thần. Vậy phải thi hành cả hai tác động, vừa lui mình về phòng nựng, vừa phải đến đền thờ để cầu nguyện. Hai hình thức cầu nguyện này có tính cách bất khả phân ly và bó buộc.
ĂN CHAY
Ăn chay đối với người Công giáo hình như là việc tự nhiên. Nhưng khó khăn là khi nói đến tinh thần phải có khi ăn chay.
Khổ hạnh thuyết mà người ta thường khoe khoang đều lố bịch và mâu thuẫn, vì nó biến lòng thống hối thành tội lỗi: con người giả bộ khổ hạnh ngoài mặt, còn thực sự lại khác hẳn. Họ làm bộ để người ta tin rằ ng họ ă n chay. Thực ra họ giả bộ ăn chay, họ đã tục hóa phương thế thánh hóa siêu nhiên.
Vẻ thống hối bên ngoài đầy nguy hiểm, vì nó trở nên quá lộ liễu che đậy dục vọng mình cách ích kỷ, dưới chiêu bài luân lý và tôn giáo. Đặc tính của mặt nạ là giả, không gì xấu xa hơn mặt nạ về lòng sốt sắng, vì nó làm cho người khác chê cười và hơn nữa, nó còn làm cho họ chế nhạo cả tôn giáo nữa.
Tuy nhiên, cũng không được rơi vào một thái cực khác, đó là chối bỏ tất cả mọi hành động thống hối bên ngoài. Không thể vì thấy một vài lạm dụng mà kết án hành động thống hối. Người ta vẫn ăn chay, nhưng với một ý hướng trong sạch. Người ta sẽ ăn chay để làm vinh danh Chúa, không phải để tôn vinh con người. Kẻ khắc khổ giả tạo không phải là một người từ bỏ, nhưng là một người tham vọng. Tuy họ từ bỏ, nhưng chỉ để thỏa mãn những nhu cầu vật chất, thỏa mãn tính kiêu căng của mình. Họ muốn phô trương sự thánh thiện của mình, họ muốn tô điểm mình bằng tấm áo khiêm tốn giả hiệu, họ để cho lớp vỏ hy sinh giả tạo bao bọc tính nhu nhược yếu đuối. Nguyên động lực của thái độ ấy không phải là Thiên Chúa, nhưng là nhân loại. Người ta chối bỏ Thiên Chúa vì quá yêu mình, trong khi đúng ra, phải chối bỏ mình và chấp nhận tình yêu Thiên Chúa. Chúng ta không thể chinh phục tha nhân được bằng sự nghiêm khắc quá đáng. Phải có nhiều tinh thần trong hành động thống hối, mới lôi cuốn được kẻ khác. Những săn sóc và nếp sống vệ sinh'hằng ngày, y phục gọn ghẽ, tác phong đáng yêu thì thường nói lên tinh thần thống hối nghiêm nghị, hơn là sự bừa bãi dưới chiêu bài khinh thường của thế gian. "Hãy xức dầu thơm trên đầu ".
Lòng tự kiêu khoe khoang không thể là lòng thống hối được Lòng thống hối trung thực là một điều cần thiết và nghiêm trọng, và không được phép giả bộ. Những bộ mặt khô khẳng không thể chứng tỏ một tinh thần tôn giáo, cũng như một thân xác gầy còm cũng không chứng tỏ một tinh thần tiến bộ.
Hướng nhìn về Chúa và thánh ý Ngài sẽ nói lên thái độ phải có. Chúa đã an bài những ngày lễ và mùa thống hối. Mọi người đều hướng về ngài nếu họ chỉ tin vào Ngài. "Cha ngươi sẽ nhìn thấy nơi bí mật". Người ta có thể đánh lừa con người. Còn Thiên Chúa biết cả những nơi thâm sâu nhất trong tâm hồn; ngài không thể bị đánh lừa. Những người khổ hạnh giả bộ, thích nghe những lời ca ngợi khen lao, đó là những phần thưởng nhân loại. nhưng cuối cùng, họ dấn thân phục vụ kẻ gian dối. Vì vậy Tin Mừng dạy: "Hãy ăn chay, nhưng trong tinh thần chân thành" và "khi con ăn chay, hãy xức dầu thơm trên đầu".
(Richard Gutzwiller, Suy niệm Tin Mừng Matthêu. Niềm Tin. Tr. 119- 126 và 157- 160).
Thứ Tư Lễ Tro, Bắt đầu Mùa Chay
Bài đọc: Joel 2:12-18; II Cor 5:20-6:2; Mt 6:1-6, 16-18.
1/ Bài đọc I: 12 Đây là sấm ngôn của Đức Chúa: "Nhưng ngay cả lúc này, các ngươi hãy hết lòng trở về với Ta, hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van." 13 Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng. Hãy trở về cùng Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em, bởi vì Người từ bi và nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương, Người hối tiếc vì đã giáng hoạ. 14 Biết đâu Người chẳng nghĩ lại và hối tiếc mà để lại phúc lành, hầu anh em có lễ phẩm và lễ tưới rượu dâng lên Đức Chúa là Thiên Chúa của anh em.
15 Hãy rúc tù và tại Xi-on, ra lệnh giữ chay thánh, công bố mở cuộc họp long trọng; 16 hãy tụ tập chúng dân, mời dự đại hội thánh, triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi cũng như trẻ thơ còn đang bú. Tân lang hãy ra khỏi loan phòng, tân nương hãy rời bỏ phòng khuê! 17 Giữa tiền đình và tế đàn, các tư tế phụng sự Đức Chúa hãy than khóc và nói rằng: "Lạy Đức Chúa, xin dủ lòng thương xót dân Ngài! Xin đừng để gia nghiệp của Ngài phải nhục nhã và nên trò cười cho dân ngoại! Chẳng lẽ các dân lại được cớ mà nói: Thiên Chúa của chúng ở đâu rồi?" 18 Đức Chúa đã nồng nhiệt yêu thương đất của Người, đã tỏ lòng khoan dung đối với dân Người. Tai ương chấm dứt và dân được giải thoát.
2/ Bài Đọc II: 20 Vì thế, chúng tôi là sứ giả thay mặt Đức Ki-tô, như thể chính Thiên Chúa dùng chúng tôi mà khuyên dạy. Vậy, nhân danh Đức Ki-tô, chúng tôi nài xin anh em hãy làm hoà với Thiên Chúa. 21 Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người. 1 Vì được cộng tác với Thiên Chúa, chúng tôi khuyên nhủ anh em: anh em đã lãnh nhận ân huệ của Thiên Chúa, thì đừng để trở nên vô hiệu.
2 Quả thế, Chúa phán rằng: Ta đã nhận lời ngươi vào thời Ta thi ân, phù trợ ngươi trong ngày Ta cứu độ. Vậy, đây là thời Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ.
3/ Phúc Âm: 1 "Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng.
2 Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. 3 Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, 4 để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
5 "Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. 6 Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. 16 "Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. 17 Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm,
18 để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.
Suy Niệm
Cứ đến Thứ Tư Lễ Tro là chúng ta lại được nghe bài Tin Mừng này.
Đức Giêsu nói đến ba việc đạo đức quan trọng của người Do Thái:
cầu nguyện, bố thí, ăn chay.
Chẳng phải cứ đợi đến Mùa Chay chúng ta mới làm ba việc đó.
Nhưng Mùa Chay là thời gian thuận lợi để ta tập trung chú ý hơn.
Tập trung vào cầu nguyện là làm mới lại tương quan với Thiên Chúa,
từ bỏ những gì làm tôi xa Chúa và dứt bỏ mọi tội lỗi quen phạm.
Tập trung vào bố thí là chia sẻ của cải cho những người nghèo hơn,
tự nguyện bỏ bớt một phần tiện nghi để giúp những ai đói khổ.
Tập trung vào chay tịnh là làm cho thân xác, tâm hồn mình trở nên nhẹ nhàng,
thoát khỏi những kéo xuống nặng nề, những cám dỗ sống hưởng thụ, ích kỷ.
Cả ba việc này có tương quan chặt chẽ với nhau.
Khi làm tốt một việc, ta sẽ dễ làm hai việc còn lại hơn.
Ăn chay giúp chúng ta hàn gắn lại tình bạn với Chúa,
và lớn lên trong sự thân mật đối với Ngài.
Ăn chay giúp ta tránh tội và tránh mọi thứ dẫn đến tội.
Ăn chay là thoát ra khỏi sự thèm muốn tự nhiên về cơm bánh vật chất,
để nếm cảm sự cần thiết của tấm bánh tinh thần.
Nhờ ăn chay con người thấy mình được tự do hơn để sống theo ý Chúa.
Khi chịu đói nơi thân xác, chúng ta sẽ thấy tim mình đói khát Thiên Chúa
và mong Ngài đến với ta để làm ta mãn nguyện.
Nhưng ăn chay cũng giúp ta mở mắt trước tình cảnh thiếu thốn của tha nhân.
Nhờ ăn chay, chúng ta không còn sống cho chính mình nữa,
nhưng biết sống cho Chúa và tha nhân.
Ăn chay giúp ta chế ngự được tính ích kỷ làm ta co lại,
nhờ đó ta có thể mở lòng ra trước nhu cầu của anh chị em mình
và chia sẻ cho họ điều mình đã tiết kiệm được từ ăn chay.
Ngay cả một người có hai áo cũng có thể chia sẻ được cho người trần trụi.
Người chỉ còn vài lon gạo cũng có thể chia cho người đang đói.
Chúng ta đã bắt đầu cuộc hành trình 40 ngày Mùa Chay.
Không phải chỉ là ăn chay, mà là sống chay.
Chay tịnh phải là một thái độ thấm vào cuộc sống.
Khi bớt nuông chiều những đòi hỏi ngày càng nhiều của thân xác,
chúng ta sẽ thắng được những cám dỗ của thèm muốn vô độ.
GIỚI THIỆU CHỦ ĐỀ: Lòng thương xót của Thiên Chúa và tội lỗi của con người
Mùa Chay nhắc nhở con người nhiều điều: Thân phận mỏng giòn của con người qua nghi thức xức tro: “Hãy nhớ mình là bụi đất và sẽ trở về bụi đất!” Hay tính yếu đuối và tội lỗi của con người: “Hãy ăn năn xám hối và tin vào Tin Mừng!” Tuy nhiên, tình thương của Thiên Chúa lớn hơn những tội lỗi mà con người xúc phạm; Ngài sẵn sàng tha thứ tất cả nếu con người biết ăn năn xám hối.
Các Bài Đọc cho chúng ta những khía cạnh khác nhau của Mùa Chay. Trong Bài Đọc I, tiên-tri Joel nhắc nhở con người chú ý đến hai khía cạnh: hãy xé lòng chứ đừng xé áo và chiều kích cộng đồng của việc xám hối. Trong Bài Đọc II, thánh Phaolô nhấn mạnh đến sự thuận tiện của thời gian để con người làm hòa với Thiên Chúa. Trong Phúc Âm, thánh Matthêu chú trọng đến 3 cột trụ của Mùa Chay: ăn chay, cầu nguyện, và làm các việc lành phúc đức.
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Hãy xé lòng chứ đừng xé áo.
1.1/ Hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van: Để con người được tha tội, họ cần 2 điều kiện căn bản sau đây:
(1) Tin Thiên Chúa là Đấng giàu lòng thương xót: Ngài sẽ tha thứ mọi lỗi lầm con người đã phạm. Con người phải tin vào sự thật này trước khi có thể ăn năn trở lại. Sự thật này được nhắc lại nhiều lần trong Sách Tiên Tri và là hy vọng của dân trong Thời Lưu Đày.
(2) Phải hết lòng hết dạ trở về với Thiên Chúa: Tiên tri Joel nhấn mạnh đến chiều kích trong tâm hồn: “Đừng xé áo, nhưng hãy xé lòng… hãy ăn chay, khóc lóc, và thống thiết than van.” Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi sự trong tâm hồn, những lễ nghi hay hành động hời hợt bên ngòai sẽ không đủ để được Ngài tha thứ.
1.2/ Chiều kích cộng đồng của tội lỗi: Ngòai chiều kích cá nhân, tội lỗi còn mang tính cộng đồng; vì Thiên Chúa muốn con người sống chung và nâng đỡ nhau ngay từ đầu khi Ngài tạo dựng con người. Vì thế, khi xét mình, con người không chỉ xét những tội cố tình phạm, mà còn những tội vô tình quên như: bổn phận phải giúp đỡ người khác (7 mối phần hồn cũng như 7 mối phần xác). Tiên tri Joel nhấn mạnh đến chiều kích cộng đồng trong Bài Đọc hôm nay: “Hãy rúc tù và tại Sion, ra lệnh giữ chay thánh, công bố mở cuộc họp long trọng; hãy tụ tập chúng dân, mời dự đại hội thánh, triệu tập các cụ già, tụ họp đám thiếu nhi cũng như trẻ thơ còn đang bú. Tân lang hãy ra khỏi loan phòng, tân nương hãy rời bỏ phòng khuê!” Tiên tri Jonah còn đi xa hơn, khi tường thuật Vua Nineveh ra lệnh không những cho con người, mà ngay cả những súc vật cũng phải ăn chay đền tội (Joh 3:7-8).
Khi hội đủ 2 điều kiện trên, Thiên Chúa sẽ tha thứ tội vạ cho dân và sẽ tiếp tục săn sóc và bảo vệ họ: “Đức Chúa đã nồng nhiệt yêu thương đất của Người, đã tỏ lòng khoan dung đối với dân Người. Tai ương chấm dứt và dân được giải thoát.”
2/ Bài đọc II: Đây là thời Thiên Chúa thi ân, đây là ngày Thiên Chúa cứu độ.
2.1/ Hãy làm hoà với Thiên Chúa: Hai lý do để con người phải làm hòa với Thiên Chúa: (1) Tất cả đều đã phạm tội; và (2) Đức Kitô đã chết để gánh tội cho con người: “Đấng chẳng hề biết tội là gì, thì Thiên Chúa đã biến Người thành hiện thân của tội lỗi vì chúng ta, để làm cho chúng ta nên công chính trong Người.”
2.2/ Đây là thời gian thuận tiện: Con người lệ thuộc vào thời gian, phần hồn cũng như phần xác. Con người phải lệ thuộc thời gian về phần xác, khi con người phải chờ thời để gieo cũng như gặt. Con người phải lệ thuộc thời gian về phần hồn như giữ ngày Sabbath, Lễ Tuần, Năm Thánh, hay Năm Đại Thánh.
Mỗi năm khi Mùa Chay tới, Mẹ Giáo Hội nài nỉ và khuyến khích các tín hữu hãy ăn năn xám hối và quay về với Thiên Chúa như Thánh Phaolô khuyên nhủ các tín hữu của Ngài: “Anh em đã lãnh nhận ân huệ của Thiên Chúa, thì đừng để trở nên vô hiệu.” Mùa Chay là mùa hồng phúc, mùa Thiên Chúa giáng phúc thi ân, mùa con người có cơ hội nhìn lại và định vị cuộc đời để biết mình đang ở đâu trong hành trình về nhà Cha trên trời. Nếu đã đi trật đường, Mùa Chay cung cấp cho con người bẻ lái cho đúng hay kịp thời quay đầu trở lại.
3/ Phúc Âm: Ba cột trụ của Mùa Chay
(1) Làm việc lành phúc đức: Vì chiều kích cộng đòan của tội, con người cũng phải đền bù tội bằng việc làm những việc lành phúc đức: giúp đỡ người nghèo khó, thăm viếng bệnh nhân và tù nhân, khuyên bảo tội nhân quay về với Chúa…
Khi làm những việc lành phúc đức này, Chúa Giêsu dạy: “Anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng.”
(2) Cầu nguyện: không thể thiếu trong đời sống hằng ngày của các Kitô hữu. Tuy nhiên, họ phải gia tăng việc cầu nguyện trong Mùa Chay vì là Mùa kỷ niệm Cuộc Thương Khó của Đức Kitô, Đấng đã hy sinh đổ máu để chuộc tội cho con người. Hơn nữa, Mùa Chay cũng là mùa giúp con người nhìn lại cuộc đời, con người cần nhiều thời gian để xét mình và ăn năn xám hối xin Chúa tha thứ các tội đã xúc phạm đến Ngài.
Khi cầu nguyện, Chúa Giêsu dạy: "Anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.”
(3) Ăn chay: không phải là chỉ đơn giản bớt ăn uống, nhưng còn phải để ý đến ý hướng của việc ăn chay. Trước tiên, ăn chay là để cho mọi người đều có của ăn, chứ không phải ăn chay để tiết kiệm tiền; vì thế, những gì chúng ta không ăn, phải được phân phát cho những người đang cần của ăn. Ngòai ra, chúng ta cũng cần ăn chay con mắt để đừng nhìn những sự chẳng nên nhìn; ăn chay trí óc để đừng có những ao ước bất chính hại người; ăn chay miệng lưỡi để đừng đưa điều đặt chuyện làm thiệt hại danh giá của tha nhân.
Khi ăn chay, Chúa Giêsu dạy: "Anh em chớ làm bộ rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là chúng ăn chay. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi ăn chay, nên rửa mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.”
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Mùa Chay nhắc nhở chúng ta tình thương Thiên Chúa qua việc trao ban Người Con Một để gánh tội cho chúng ta. Hãy biết sống xứng đáng với tình thương này.
- Việc cần thiết nhất mỗi người phải làm trong Mùa Chay là hòa giải với Thiên Chúa qua Bí-tích Giao Hòa để lãnh nhận ơn tha thứ.
- Chúng ta phải làm cho đời sống thiêng liêng trở nên vững mạnh qua việc làm cho 3 cột trụ của Mùa Chay trở nên vững chắc: ăn chay, cầu nguyện, và làm các việc lành phúc đức.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét